Jakie predyspozycje powinna mieć osoba tłumacząca symultanicznie?

Jednym z trudniejszych rodzajem zleceń podejmowanych przez tłumaczy są tzw. tłumaczenia symultaniczne, czyli tłumaczenia ustne pierwszy raz zasłyszanej wypowiedzi. Tłumaczenia „na żywo” to trudny rodzaj usług. Potwierdza to fakt, że nie wszystkie biura tłumaczeń, tak jak nasze mają w ofercie tłumaczenia symultaniczne. Jak myślicie dlaczego? Czym musi wyróżniać się tłumacz, by móc dobrze wykonać zlecenie tłumaczeń wystąpień naukowych, publicznych na żywo? Dziś postanowiliśmy zgłębić ten temat.

Przeglądając oferty biur tłumaczeń, możemy spotkać się z takimi rodzajami usług jak:

• tłumaczenia zwykłe,
• tłumaczenia uwierzytelnione,
• tłumaczenia techniczne.

Tylko nieliczna z nich, zwłaszcza jeśli chodzi o język czeski, oferuje tłumaczenia ustne, do których zalicza się tłumaczenia konferencyjne oraz symultaniczne.

Jakie cechy musi mieć dobry tłumacz ustny?

Wśród tłumaczeń ustnych wyróżnia się kilka rodzajów tłumaczeń takich jak tłumaczenia konferencyjne, konsekutywne oraz symultaniczne. W przypadku każdego rodzaju tłumaczeń ustnych osoba podejmująca się tłumaczenia wypowiedzi z języka obcego na ojczysty musi wykazywać się szczególnymi cechami osobowościowymi:

• odpowiednia wiedza językowa – znajomość nie tylko „słownictwa akademickiego”, ale również tzw. mowy potocznej, która wpływa na kontekst wypowiedzi i jej właściwy odbiór przez słuchaczy,
• odporności na stres – sytuacji stresowych w trakcie tłumaczeń ustnych jest naprawdę, wierzcie mi, sporo, nie chodzi tylko o możliwe wystąpienie awarii sprzętu nagłaśniającego, ale również nieznany wcześniej styl budowania wypowiedzi prelegenta, jego tempo mowy prelegenta,
• wysokich umiejętności koncentracji w długim czasie – wypowiedzi prelegentów muszą być często tłumaczone dosłownie w tej samej chwili, trwają one nie 5-10 min, bywa, że wypowiedzi, odczyty na konferencjach trwają po kilkadziesiąt minut,
• bardzo dobrej pamięci krótkotrwałej – w przypadku tłumaczeń na żywo, w zależności od rodzaju tłumaczenia na przetłumaczenie zdania tłumacz ma niekiedy dosłownie parę sekund, zatem wymaga to koordynowania umiejętności przetwarzania odpowiednio tłumaczonej wypowiedzi, aby finalnie nie zmienić jej wydźwięku, czy też sensu merytorycznego.

Jaka jest różnica między tłumaczeniami konferencyjnymi a symultanicznymi?

W przypadku tłumaczeń konferencyjnych tłumacz dokonuje ustnego przełożenia zasłyszanej wypowiedzi dokładnie w ten sam sposób, którym posługuje się mówca. Musi uwzględniać wszystkie jego emocje, ton głosu, tłumacz wypowiada się w pierwszej osobie, by móc lepiej uchwycić sens wypowiedzi osoby występującej. W tłumaczeniach symultanicznych tłumaczenie jest na bieżąco, do szerszego zgromadzenia. Odbywa się ono ze specjalnego dźwiękoszczelnej kabiny i dwuosobowego składu. Tłumaczenia te odbywają się w interwałach 15-20-minutowych (tłumacze zmieniają się co 15-20 minut) i czas tłumaczeń równy jest czasowi wygłaszanego przemówienia. Osoba podejmująca się tłumaczenia symultanicznego musi pamiętać, że w żadnym przypadku nie może przerwać mówcy, czy też prosić o powtórzenie zasłyszanej wypowiedzi. Podstawą dobrze wykonywanego zawodu tłumacza symultanicznego jest nie tylko doskonała znajomość przekładanego języka, ale również znajomość na bardzo wysokim poziomie języka ojczystego.